Beklenen istihdam verilerinin, belirsizliklerle dolu ABD ekonomisi hakkında daha fazla bilgi sunması beklenirken, Trump'ın uyguladığı ve uygulamaya koyacağı tarifelerin küresel ticaret sistemine olan etkileri dikkatle izleniyor.
Geçen hafta, yerli üretimi artırmaya yönelik bir adım olarak, Trump, ithal otomobil ve kamyonlara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasını öngören bir kararnameyi imzaladı. Beyaz Saray'daki imza töreninde Trump, bu durumu "Amerika’nın kurtuluş gününün başlangıcı" olarak tanımladı.
ABD'nin gerçek kurtuluş gününün karşılıklı tarifelerin açıklanacağı 2 Nisan olacağını yineleyen Trump, otomobil tarifelerinin de bu tarihte yürürlüğe gireceğini dile getirdi. Trump, "Tahsilata 3 Nisan'dan itibaren başlayacağız." şeklinde konuştu. Bunun yanı sıra, ilaç sektörünü ülkeye geri kazandırmak amacıyla ilaçlara da tarifeler uygulanacağını ifade etti.
Önümüzdeki hafta açıklanacak karşılıklılık esasına dayalı tarifelerle birlikte, ABD’nin ticaret ortaklarından gelebilecek olası misilleme açıklamalarının küresel risk algısı üzerinde etkili olması bekleniyor.
Geçen hafta ABD başkanının otomotiv endüstrisine yönelik tarifelerine birçok ülkeden tepkiler gelirken, Avrupa Birliği'nin (AB), ABD'nin yeni otomobil tarifelerine karşı önlemler almak için hazırlık yaptığı bildirildi.
Tarifelere dair endişeler, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecekteki adımlarına dair belirsizlikleri de artırırken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, ekonomik belirsizlik sebebiyle bir sonraki faiz indiriminin gecikebileceğini öne sürdü.
Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, tarifelerin ABD ekonomisi üzerindeki etkisine dair kesin bir görüş belirtmedi. Fiyatların artabileceği riski, yüksek faiz oranlarının ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceği düşüncesiyle birlikte değerlendirdi. Kashkari, durum netleşene dek Fed'in para politikası açısından uzun bir süre aynı yerde kalması gerekebileceği uyarısında bulundu.
St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, tarifelerin etkisinin geçici olup olmadığının belirsiz olduğunu, dolaylı etkilerin ise faiz oranlarının daha uzun süre sabit kalmasını gerektirebileceğine dikkat çekti.
Boston Fed Başkanı Susan Collins, Trump yönetiminin uygulamaya koyduğu tarifelerin ABD'de enflasyonu artıracağını, ancak bu etkinin ne kadar süreyle devam edeceğinin belirsiz olduğuna vurgu yaptı.
Makroekonomik verilerde, geçtiğimiz yılın son çeyreğinde ABD ekonomisinin büyüme oranı yukarı yönlü revize edildi. ABD ekonomisi, 2024'ün dördüncü çeyreğinde yüzde 2,4 oranında tahminlerin üzerinde bir büyüme gerçekleştirdi.
Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, gıda ve enerji fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, şubat ayında aylık bazda yüzde 0,4, yıllık bazda ise yüzde 2,8 artış gösterdi.
Endeksteki aylık artış oranı, Ocak 2024'ten bu yana en yüksek seviyelere ulaştı. Çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin ocak ayında aylık bazda yüzde 0,3 ve yıllık bazda yüzde 2,7 artacağı öngörülüyordu.
Michigan Üniversitesi tarafından hesaplanan tüketici güven endeksi, mart ayında aşağı yönlü revize edilerek 57 seviyesine çekildi. Bu değer, Kasım 2022'den bu yana kaydedilen en düşük seviyeyi temsil ederken, tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi mart ayında yüzde 4,3'ten 5'e yükselerek, Kasım 2022'den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Uzun vadeli enflasyon beklentisi ise yüzde 3,5'ten yüzde 4,1'e tırmandı ve bu rakam, Şubat 1993'ten bu yana görülen en yüksek unsur oldu.
Tüm bu gelişmeler ışığında geçen hafta ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,26 seviyesinde dengelendi, dolar endeksi ise 104,0 seviyesinde kalmaya devam etti.
Başkan Trump'ın sert tarifelerinin sonuçları ile jeopolitik risklerle artan belirsizlik ve merkez bankalarının alımları, altının ons fiyatının geçen hafta 3.086,79 dolara kadar çıkarak rekor kırmasına sebep oldu. Haftalık bazda, altın fiyatı yüzde 2,03 artışla 2.085 dolardan kapandı.
Brent petrolün varil fiyatı ise haftalık bazda yüzde 0,9 artarak 72,4 dolara ulaştı.
NEW YORK BORSASI KARMAŞIK BİR SEYİR İZLEDİ
New York borsasında geçen hafta dalgalı bir seyir gözlemlenildi. Washington'un ithal otomobillere uygulamayı planladığı yeni tarifeler, Kuzey Amerika'daki geniş tedarik zincirlerine sahip otomotiv üreticilerinin hisselerine olumsuz yansıdı.
ABD'li otomotiv firması General Motors'un hisseleri perşembe günü yüzde 7,4, cuma günü ise 1,1 oranında değer kaybetti. Ford’un hisselerinde de perşembe günü yüzde 3,9 ve cuma günü yüzde 1,8 düşüş gözlemlendi.
Tüm bu gelişmeler sonucunda haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 1,53, Nasdaq endeksi yüzde 2,59 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,96 düşüş yaşadı.
Yeni haftada pazartesi Dallas Fed İmalat aktivite endeksi, salı günü imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI, inşaat izinleri ve JOLTS açık iş sayısı, çarşamba ADP istihdam raporu, fabrika siparişleri ve dayanıklı tüketim malları siparişleri, perşembe dış ticaret dengesi, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, hizmet sektörü PMI ve ISM hizmet sektörü PMI, cuma günü ise tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın yapacağı açıklamalar takip edilecektir.
AVRUPA BORSALARI SATICILI BİR SEYİR İZLEDİ
Avrupa borsalarında geçen hafta, İngiltere hariç genel olarak satıcılı bir seyir gözlemlenirken, piyasalarda gözler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın açıklamaları ve yoğun veri takvimine çevrildi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin otomobil ithalatına yönelik yüzde 25 gümrük vergisi uygulaması kararını ve açıklanması beklenen diğer tedbirleri bir bütün olarak değerlendireceklerini, bu önlemlere karşı ekonomik çıkarlarını koruyacaklarını belirtti.
Von der Leyen, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, ABD'nin Avrupa otomotiv ihracatına yönelik gümrük vergisi koyma kararından dolayı üzüntü duyduğunu vurgulayarak, "Bu durumu, ABD'nin beklediği diğer önlemlerle birlikte dikkate alacağız." dedi.
Analistler, önümüzdeki hafta gerçekleşecek karşılıklılık esaslı tarifelere yönelik AB tarafındaki tepkilerin izleneceğini, bu durumun ticaret savaşlarının derinleşme potansiyelini artırabileceğini ifade etti.
Ayrıca, bölgede devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili gelişmeler de yakından takip ediliyor. Von der Leyen, Ukrayna'ya hem mali hem de askeri yardımlar yapılırken, Rusya’ya yönelik yaptırımların bu ülkenin üzerindeki baskıyı sürdürmek amacıyla devam edeceğini aktardı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin bölünmezliği ve bağımsızlığı konusunda kararlı olduklarını belirtti.
Bu kapsamda, haftalık bazda Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,88, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,58, İtalya'da MIB 30 endeksi ise yüzde 0,76 gerilerken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,14 arttı.
Gelecek hafta açıklanacak veri gündeminde pazartesi günü Almanya'da enflasyon, salı günü Almanya ve Avro Bölgesi’nde imalat sanayi PMI ve ECB Başkanı Lagarde'ın açıklamaları, perşembe günü Almanya ve Avro Bölgesi’nde hizmet sektörü PMI ile Avro Bölgesi’nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), cuma günü ise Almanya’daki fabrika siparişleri takip edilecektir.
ASYA BORSALARI DA DÜŞÜŞ GÖSTERDİ
Trump’ın otomotiv sektörüne dair yeni tarifeleri, geçen hafta Asya borsalarında da etkili oldu ve bölgede satış ağırlıklı bir görünüm ortaya çıktı.
Güney Kore ve Japon otomotiv hisselerinde yaşanan düşüş dikkati çekerken, Çin tarafında Trump’ın, TikTok'un sahibi olan ByteDance’in satışı durumunda gümrük vergilerini azaltmaya istekli olduğu açıklaması, Çin borsalarındaki satış baskısını sınırladı.
Analistler, Çin'in tarifelerle ilgili ABD ile müzakere etme olasılığına dair iyimserliğin arttığını belirtti ve bu konuda gelen haber akışının yatırımcıların dikkatini çektiğini kaydetti.
Çinli otomotiv üreticilerinin, diğer bölgesel üreticilere kıyasla ABD ile olan ticaret hacminin daha sınırlı olduğunu ifade eden analistler, otomotiv tarifelerinin Çinli araba firmaları üzerinde daha az etkili olacağını belirtti.
Tarife meselesine yönelik bölgedeki hükümet yetkililerinden gelen açıklamalar da izlenirken, Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, istihdamı ABD’nin otomobil tarifelerinden koruma sözü verdi. Ishiba, bahsedilen tarifelerin Japonya'nın ekonomisine önemli etki yapabileceğinin altını çizerek, sektörleri ve istihdamı korumak için gerekli tedbirleri alacaklarını belirtti.
Geçen hafta açıklanan verilere göre, Japonya'da yıllık Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mart ayında yüzde 2,9 artarken, çekirdek TÜFE'de aynı dönemde yüzde 2,4'lük bir artış kaydedildi.
Tokyo TÜFE'nin güncel verileri sunması ve Kentin en büyük şehrindeki ölçümleri içermesi nedeniyle dikkatle takip edildiğini belirten analistler, bu verinin ülkedeki enflasyonun devam eden bir artış gösterdiğini ortaya koyduğunu ifade etti.
Bu gelişmeler neticesinde geçtiğimiz hafta Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3,22, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,48, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,11 ve Çin'de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 0,40 oranında geriledi.
31 Mart itibarıyla başlayan haftada, pazartesi günü Japonya'da sanayi üretimi, Çin'de imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI, salı günü Japonya'da işsizlik oranı ve Çin'de Caixin imalat sanayi PMI, perşembe günü ise Çin'de Caixin hizmet sektörü PMI takip edilecektir. Cuma günü ise Hong Kong ve Çin'de tatil olması sebebiyle işlemler gerçekleştirilemeyecektir.
YURT İÇİNDE ENFLASYON GÜNDEME GELECEK
Yurt içi piyasalarda geçen hafta olumlu bir ayrışma görülerek alıcı bir seyir izlendi. Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 6,80'lik bir değer artışı ile 9.659,48 puandan kapattı.
Dolar/TL ise haftalık bazda yüzde 0,4'lük bir artışla 37,9870'ten kapandı.
Gelecek hafta, mart ayına ait enflasyon verilerinin yatırımcıların odak noktası olması bekleniyor. AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, mart ayı için Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 2,87 artacağını tahmin ediyorlar.
Mart ayı enflasyon beklentilerine göre (yüzde 2,87), bir önceki ay itibarıyla yüzde 39,05 olan yıllık enflasyonun yüzde 38,66 seviyesine gerilemesi beklenirken, ekonomistlerin 2025 sonu enflasyon tahmini de mart ayı itibarıyla yüzde 30,62 oldu.
Bu arada, haftaya pazartesi ve salı günü Ramazan Bayramı dolayısıyla yurt içi piyasalar kapalı olacak.
Yurt içinde gelecek hafta çarşamba günü imalat sanayi PMI, perşembe enflasyon ve cuma günü ise reel efektif döviz kuru izlenecek.
